Nükleer Enerji

Billimsel ve Teknik Faaliyetler

FİGES, IV. Nesil nükleer reaktörlerden Toryum yakıt çevrimli Ergimiş Tuz Reaktörünü (ETR) Türkiye’ye kazandırmak ve bu konuda öncü kuruluş niteliğini sürdürmek maksadıyla çeşitli bilimsel ve teknik toplantılar düzenlemekte ve bu tür toplantılara katılmaktadır.

Amacımız Türkiye’de siyasî, bilimsel ve akademik çevrelerde olduğu kadar, sanayi kuruluşlarımızda da ETR konusunda farkındalık yaratmak, yurtdışında da benzer çevrelere Türkiye’nin kararlılığını göstermektir.

  • 1

    2016 ve 2017 yıllarında TÜBİTAK-MAM yetkililerine ayrı zamanlarda ETR’ler, toryum kullanımı, ETR projesinin Türkiye’de gerçekleşmesi hakkında “Yol Haritası” çalışması sunulmuş ve ilgililerle birlikte çeşitli proje çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

  • 2

    2017 Temmuz ayında SAMOFAR projesi Yaz Toplantısına TÜBİTAK yetkilileri ile birlikte katılım sağlanmış ve ısı değiştirici tasarımı hakkındaki çalışmalarımız sunulmuştur (bkz. SAMOFAR projesi).

  • 3

    Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (CNRS) ile TÜBİTAK arasında ETR konusunda ortak çalışmalar yapılması ve FİGES’in katkılarının belirlenmesi maksadıyla 18-19 Ekim 2018 tarihlerinde TÜBİTAK ve FİGES yetkililerinden oluşan bir heyetle CNRS-Grenoble laboratuvarları ziyaret edilmiş çalışma planı üzerinde durulmuştur.

  • 4

    TÜBİTAK ile yürütülen çalışmalar sonucunda, Türk nükleer uzmanların ETR türleri konusunda fikir sahibi olmaları ve görüşlerini belirlemeleri amacıyla 3-4 Aralık 2017 tarihilerinde Marmara Araştırma Merkezi’nde ETR Teknoloji Belirleme Çalıştayı düzenlenmesine karar verilmiştir.

a. Kendi alanlarında tanınmış çeşitli üniversitelerden ve FİGES’ten Türk nükleer uzmanlar, TÜBİTAK uzmanları, TAEK temsilcilerinden oluşan bir heyete yabancı uzmanlar (Fransa CNRS-Grenoble) tarafından bir tam gün boyunca seminer verilmiş, ETR’ler, toryum kullanımı gibi konular ayrıntılarıyla ele alınmıştır.

b. İkinci gün sadece Türk uzmanlar aralarında tartışarak ETR türü hakkında görüş bildirmişlerdir (http://mam.tubitak.gov.tr/tr/duyuru/ergimis-tuz-reaktoru-teknoloji-belirleme-calistayi)

  • 5

    V. Uluslararası Nükleer Güç Santralları Zirvesi’ne (INPPS 6-7 Mart 2018) FİGES tanıtım odası açarak katılım sağlamıştır. Büyük ilgi gören FİGES Nükleer Teknoloji faaliyetleri hakkında çok sayıda yerli-yabancı yetkililere bilgi verilmiş; ikili işbirliklerinin temeli atılmıştır.

  • 6

    Trakya Üniversitesi tarafından 18-20 Nisan 2018 tarihlerinde Edirne’de düzenlenen 4. Uluslararası Katılımlı Anadolu Enerji Sempozyumuna, FİGES Nükleer Teknoloji Direktörü Dr. Reşat Uzmen ile Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim üyesi ve FİGES danışmanı Prof. Dr. L. Berrin Erbay’ın birlikte hazırladıkları “Toryum – Ergimiş Tuz Reaktörleri (Th-Etr): Dünya Ve Türkiye’deki Son Gelişmeler” konulu bildiri ile katılım sağlanmıştır.

  • 7

    Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü tarafından yapılan dâvet sonucu Nükleer Teknoloji Direktörü Dr. Reşat Uzmen Enstitü öğretim üyelerine 9 Mayıs 2018 günü “Toryum Yakıt çevrimli Ergimiş Tuz Reaktörleri Semineri” vermiştir.

  • 8

    Ege Üniversitesi, Nükleer Bilimler Enstitüsü’nün yürüttüğü TÜBİTAK projesi kapsamında 10-11 Mayıs 2018’de, Kuşadası’nda düzenlenen “Toryum ve Nadir Toprak Elementlerinin Ayrılması Çalıştayı”na dâvet edilen FİGES Nükleer Teknoloji Direktörü Dr. Reşat Uzmen, “Türkiye Toryum ve Nadir Toprak Elementlerin kaynakları ve Ayırma Çalışmaları” konulu bir sunumla katılmıştır.

  • 9

    Uluslararası Nükleer Santrallar Zirvesi sırasında ilişki kurulan Almanya Federal Reaktör Güvenliği Kuruluşu (GRS) ile daha ileri düzeyde işbirliği sağlanması için GRS tarafından yapılan dâvet üzerine Garching, Münih’te yer alan Merkezi’nde 30 Mayıs 2018 tarihinde kapsamlı bir toplantı gerçekleştirilmiştir. (bkz. NÜKLEER GÜVENLİK)

  • 10

    3-5 Temmuz 2018’de Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü’nde (KIT) gerçekleştirilen SAMOFAR Yaz toplantısı sonunda KIT kampüsünde yer alan ve ergimiş toryum, plütonyum ve uranyum tuzlarıyla ilgili bilimsel araştırmalar da yapan Avrupa Birliği-Euratom Ortak Araştırma Merkezi (JRC-Karlsruhe) laboratuvarları FİGES ve TÜBİTAK uzmanlarının yer aldığı grup tarafından ziyaret edilmiştir.

  • 11

    Bu yıl ki toplantısı 16-18 Ekim 2018 tarihlerinde Paris’te yapılan 4. Nesil İleri Reaktörler Forumu (GIF) Sempozyumu’na FİGES ve TÜBİTAK yetkilileri olarak katılım sağlanmıştır. İleri Reaktör sistemlerinin “kendiliğinden güvenli, sürdürülebilir ekonomik özellikleri olan, değişik güç boyutlarında imal edilebilen, enerji çıktısının farklı sanayi dallarında kullanılabilir olması, işletme koşullarının esnek olması ve yakıt -uranyum, toryum- temini bakımından problemli olmaması” bir defa daha ortaya konmuştur. Sempozyumu takiben GIF yönetim kurulu ile TÜBİTAK yetkilileri arasında Türkiye’nin GIF’e üye olması konusunda görüşmeler de gerçekleştirilmiştir. (https://www.gen-4.org/gif/jcms/c_9260/public).

  • 12

    International Thorium Energy Organisation kuruluşu tarafından 2010’dan beri farklı kentlerde yapılan Uluslararası Toyum Enerjisi Konferansı (IThEC-2018) bu yıl 29-31 Ekim tarihlerinde Brüksel’de düzenlenmiştir. Konferansın konuları ve ETR geliştiriciler ile bilimsel çalışma yapanların bir arada bulunması bakımından FİGES bu yıl ki konferansa katılma kararı almıştı. Yapılan sunumlardan ve karşılıklı görüşmelerden anlaşılan, Türkiye gibi bir ülke için en büyük avantaj, âdeta bir kulüp olan “toryum yakıt çevrimli-ETR” tasarımcıları ve geliştiricileriyle birlikte “kendi ETR teknolojisini” geliştirme, bütün yakıt çevrimini yapabilme, özel alaşım geliştirebilme imkânına sahip olmasıdır. (http://www.thoriumenergyworld.com/talks.html)

  • 13

    2016, 2017 ve 2018 yıllarında çeşitli zamanlarda Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı [Müsteşar Yardımcısı, Nükleer Enerji Proje Uygulama Dairesi (NEPUD)],TAEK (Başkan, Nükleer Güvenlik Dairesi, Teknoloji Dairesi, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi), bazı üniversiteler (Okan Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi, Osmangazi Üniversitesi) ), TÜBİTAK – MAM, Eczacıbaşı – Monrol, gibi kurum ve kuruluşlar ziyaret edilmiştir. İlgililere başta toryum-ETR teknolojisi olmak üzere planlanan nükleer teknoloji çalışmalarımız aktarılmıştır.